In november is het zover. Dan stelt de aannemer zijn werf op en kan de renovatie van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen beginnen. Daarmee gaat het KMSKA de grootste verbouwing uit zijn geschiedenis tegemoet. Met deze rubriek blikken we vandaag een laatste keer terug op het rijke verleden van het museumgebouw.
Begin jaren 90 was er opnieuw een poging om het museum uit te breiden. Maar omwille van een gebrek aan financiële middelen kwamen er enkel nieuwe depotruimtes, een prentenkabinet, nieuw sanitair en een nieuwe cafetaria. Ondanks alle voorgaande ingrepen is het gebouw aan het begin van de 21ste eeuw aan een grondige opknapbeurt toe. Ook vandaag nog kampt het museum met dezelfde problemen. Het barst uit zijn voegen omdat de collectie is blijven groeien terwijl heel wat museumzalen een andere functie hebben gekregen. Bovendien zijn de technische installaties, die uit 1977 dateren, verouderd. Bij de verbouwing van het museum in de jaren 70 werd er ook nog eens asbest gebruikt. Gelukkig is er nooit gevaar geweest voor bezoekers of personeel, maar toch is het belangrijk dat het asbest tijdens deze verbouwing verwijderd wordt.
Maquette van het nieuwe KMSKA volgens Claus & Kaan Architecten
In 2003 schreef de Vlaamse bouwmeester een open oproep uit. De opdracht luidde als volgt: “Een museumgebouw van het einde van de19de eeuw restaureren, aanpassen en verbouwen tot een hedendaags museumgebouw dat beantwoordt aan de eigentijdse noden van het museumbeheer.” De overheid vroeg om een masterplan op te maken dat “tegemoet komt aan de eerste prioriteit van veiligheid en klimaatbeheersing van de collectie, maar tegelijk rekening houdt met toekomstige investeringen voor publiekswerking en personeelsruimte.” In 2004 kreeg het Nederlandse bureau Claus en Kaan Architecten de opdracht om dat masterplan te ontwikkelen. Eind 2006 stelt het bureau een plan in 5 fases voor. Om budgettaire redenen werd het masterplan herwerkt tot twee fases. De zaken die moesten sneuvelen zijn een multifunctionele ruimte op het dak, de realisatie van extra kantoorruimtes, de restauratie en het herstel van de gevel en de aanleg van de tuin. Fase 1 van het masterplan start in de loop van november met de bouw van een nieuw intern depot voor de kunstwerken. Om dat depot te kunnen bouwen, wordt eerst de oude atoombunker gesloopt. Nadat de nieuwe depotruimte opgeleverd is, kunnen de sloopwerken in de rest van het gebouw en de sanering van asbest van start gaan. In fase 2 volgt het herstel van de oorspronkelijke museumroute en de uitbreiding van het museum door de vroegere binnenplaatsen op te trekken en met elkaar te verbinden. Zo kan een nieuw ‘verticaal’ museum ontstaan. Het project zal klaar zijn in het najaar van 2017. Het is de grootste verbouwing die het museum in zijn geschiedenis heeft gekend. De Vlaamse Gemeenschap investeert 44 miljoen euro in dit project. De concrete uitwerking gebeurt in overleg tussen het Fonds Culturele Infrastructuur FoCI (de bouwheer namens de Vlaamse Gemeenschap), het KMSKA (de gebruiker van het gebouw) en het Agentschap voor Facilitair Management Afdeling Gebouwen (de adviseur bij de verbouwing).
Terwijl het museum dicht is, blijven de kunstweken van het KMSKA dichtbij. Zo is een aanzienlijk deel van de collectie intussen te zien op tal van locaties in Antwerpen, Vlaanderen en iets verder weg.
Het KMSKA blogt 