Vanaf volgende week (20/9) kan je in de Koningin Fabiolazaal de expo De Modernen. Kunst in de Groote Oorlog bezoeken. Die toont hoe de schok van WOI voelbaar is in de kunst en de literatuur rond 1914-1918. Als basis voor het campagnebeeld bij deze tentoonstelling – die zowel op beeldende kunst als letteren focust – maakten huisvormgevers Tom Hautekiet en Herman Houbrechts een typografisch beeld dat o.a. refereert naar de letterexperimenten van Paul Van Ostaijen. Die laatste is één van de zes centrale figuren waarrond de curatoren van het KMSKA, het Letterenhuis en het Provinciaal Museum Emilie Verhaeren de expo Kunst in de Groote Oorlog hebben opgebouwd.
Afgelopen zomer trokken Tom, Herman en Bob Daems (adviseur Beeldende Kunst van de Provincie Antwerpen) naar het Frans Masereelcentrum in Kasterlee om daar het campagnebeeld eigenhandig te drukken op authentieke wijze. Herman legde alle stappen die daarbij aan te pas kwamen nauwgezet vast.
Stap 1: Lettercompositie maken
Tom en ik zetten de lettercompositie (die we straks zullen drukken) op een tafel uit.
We proberen allerhande composities, verschillende lettertypes/families en onderlinge combinaties uit tot we de goede gevonden hebben.
Stap 2: Lettercompositie klaarmaken voor druk (drukwerk voorbereiden)
De lettercompositie wordt nu op de drukwerktafel minutieus klaargelegd.
Stap 3: Beïnkten van de letters
Ivan van het Masereelcentrum maakt de inkt aan. Vervolgens worden de letters met een rolletje één voor één beïnkt. Dit moet voor elke unieke drukgang gebeuren, een arbeidsintensief karwei. De letters liggen in spiegelbeeld want ze zullen straks hun beïnkte “spiegelbeeld” afgeven.
Stap 4: Drukken/Corrigeren
Bob drukt. Een zware cilinder trekt het papier met kracht over de houten letters.
Zo ontstaat de afdruk. De beïnkte letters geven hun spiegelbeeld af. Sommige letters ontbreken. Soms worden ze te licht of net te vet afgedrukt. Dit verhelpen we door meer inkt te gebruiken of de hoogte van de letters ten opzichte van het papier te verstellen. Het is een erg ambachtelijk proces. Niet makkelijk, maar wel plezierig.
Stap 5: Eindresultaat
Een goed resultaat is afhankelijk van veel factoren en uiteindelijk een perfect samenspel tussen papier, inkt en drukker. We blijven proberen en door enige ervaring hebben we na een poosje een eerste (voor ons gevoel althans) “goede” druk te pakken.
Eindresultaat
Verschillende drukgangen
Uiteindelijk leverde dit drukexperiment een affiche in typodruk op. Die werd vervolgens ingescand zodat ze in offset vermenigvuldigd kon worden op A2-formaat. Het A0-formaat heeft Bob Daems eigenhandig gezeefdrukt in het Masereelcentrum. Dat leverde 150 unieke exemplaren op die vanaf 22 september in het Antwerpse straatbeeld te zien zullen zijn.
Het KMSKA blogt 